Rosnące koszty życia i opieki długoterminowej sprawiają, że wiele rodzin zadaje sobie pytanie: czy można uzyskać dofinansowanie do domu opieki dla seniora? Jeśli tak, to jak to zrobić? Sprawdź, jakie formy wsparcia finansowego są dostępne w Polsce.
Tak, ale pod pewnymi warunkami. Dofinansowanie do domu opieki dla seniora można otrzymać tylko wtedy, gdy spełnione są przesłanki określone w ustawie o pomocy społecznej. Pomoc dotyczy publicznych Domów Pomocy Społecznej (DPS), w których opiekę częściowo finansuje państwo.
Warunek skorzystania z dofinansowania to brak możliwości sprawowania opieki nad seniorem w miejscu jego zamieszkania – zarówno przez rodzinę, jak i usługi opiekuńcze z gminy. Jeśli osoba starsza z powodu stanu zdrowia wymaga stałego nadzoru, może zostać skierowana do DPS.
Gdzie szukać informacji o dofinansowaniu?
Podstawowy punkt kontaktu to Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS) lub Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS), właściwy dla miejsca zamieszkania seniora. Można tam uzyskać:
- formularze wniosków;
- informacje o wymaganych dokumentach;
- wsparcie pracownika socjalnego;
- pomoc w skierowaniu do DPS.
Można też skontaktować się z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) – zwłaszcza gdy sprawa dotyczy ponadgminnych domów opieki.
Czy gmina dopłaca do prywatnego domu opieki?
Zasadniczo nie, ale jest wyjątek. Gmina może zdecydować o czasowym współfinansowaniu pobytu seniora w prywatnym ośrodku, jeśli nie ma miejsc w publicznych DPS i jednocześnie występuje pilna potrzeba zapewnienia opieki całodobowej.
Wymagana jest wówczas pełna dokumentacja medyczna i środowiskowa, która potwierdzi zarówno stan seniora, jak i brak alternatyw. Niestety, nawet wtedy dofinansowanie nie pokrywa całości kosztów – zwykle jest ograniczone do średniego kosztu pobytu w DPS. Resztę musi dopłacić rodzina.
Jak uzyskać dofinansowanie do domu opieki dla seniora?
Procedura obejmuje kilka etapów.
- Złożenie wniosku w lokalnym OPS lub MOPS przez seniora bądź jego rodzinę.
- Dołączenie dokumentacji, m.in. zaświadczenia lekarskie, dane o dochodach, orzeczenie o niepełnosprawności.
- Wywiad środowiskowy, w którym pracownik socjalny ocenia warunki życia seniora.
- Decyzja o skierowaniu do DPS – OPS wydaje ją po analizie danych.
- Ustalenie odpłatności: 70% dochodu seniora + ewentualna dopłata od rodziny + reszta z budżetu gminy.
Dofinansowanie do domu opieki z gminy – na jakich zasadach jest możliwe?
Gmina dopłaca do kosztów pobytu tylko wtedy, gdy:
- senior nie ma wystarczającego dochodu (płaci do 70% swojego świadczenia);
- rodzina nie jest w stanie dopłacić lub nie przekracza progów ochrony dochodowej;
- decyzja o dopłacie zostaje podjęta po weryfikacji sytuacji materialnej.
W 2025 roku progi ochrony dochodowej wynoszą:
- 1010 zł – osoba samotna;
- 823 zł – na osobę w rodzinie.
Dopiero gdy dochód przekroczy 300% tych kwot, rodzina może zostać zobowiązana do udziału w kosztach.
Jakie dokumenty są potrzebne do wniosku?
Wymagana dokumentacja obejmuje m.in.:
- wniosek o skierowanie do DPS;
- zaświadczenie lekarskie;
- wyciąg z dokumentacji medycznej;
- dokumenty finansowe seniora;
- oświadczenia członków rodziny;
- wywiad środowiskowy sporządzony przez OPS.
Dokumenty mogą się różnić w zależności od gminy, ale OPS przekazuje listę na etapie składania wniosku.
Jak długo czeka się na miejsce?
W zależności od regionu i obłożenia placówek czas oczekiwania może wynosić od kilku tygodni do ponad roku. W sytuacjach pilnych (np. zagrożenia zdrowia lub życia) możliwe jest przyspieszenie procedury lub umieszczenie tymczasowe.
Co z NFZ? Czy można liczyć na wsparcie zdrowotne?
NFZ nie finansuje pobytu w domu opieki, ale pokrywa koszty świadczeń zdrowotnych, np. leków, rehabilitacji, wizyt lekarskich. Jeśli senior potrzebuje intensywnej opieki medycznej, lepszym rozwiązaniem może być ZOL, czyli Zakład Opiekuńczo-Leczniczy.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, sprawdź inne artykuły: Czy NFZ refunduje pobyt w domu opieki? oraz Kto płaci za dom opieki? Przegląd regulacji prawnych.
Jakie świadczenia może otrzymać senior przebywający w domu opieki?
Senior w DPS zachowuje prawo do:
- emerytury lub renty;
- dodatku pielęgnacyjnego ZUS;
- zasiłku pielęgnacyjnego (215,84 zł);
- zasiłku stałego (jeśli spełnia warunki dochodowe).
Nie przysługuje natomiast:
- świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna;
- świadczenie wspierające;
- inne świadczenia z tytułu opieki domowej.
Dodatkowe informacje o kryteriach dochodowych i mechanizmach finansowania
Warto zwrócić uwagę na sposób, w jaki ustalane są progi dochodowe decydujące o możliwości uzyskania wsparcia.
- Co 3 lata rząd określa nowe wartości kryteriów, bazując na danych dotyczących kosztów utrzymania gospodarstw domowych.
- Gminy korzystają wyłącznie z oficjalnych progów opublikowanych w rozporządzeniach. Oznacza to, że nawet niewielka zmiana może wpływać na liczbę osób kwalifikujących się do pomocy.
- W 2025 roku podniesienie kryteriów wyraźnie rozszerzyło dostępność wsparcia, zwłaszcza dla rodzin o niskich i średnich dochodach.
Oceniając sytuację finansową seniora i rodziny, OPS analizuje także stałe wydatki, w tym koszty:
- leczenia;
- rehabilitacji
- zakupu leków;
- sprzętu pomocniczego;
- opieki w domu przed skierowaniem do DPS.
Jest to ważne, ponieważ takie nakłady mogą zostać uznane za obciążenie usprawiedliwiające brak możliwości dopłat ze strony rodziny. W praktyce rodziny często nie wiedzą, że warto dokumentować koszty, a każdy rachunek pomaga udowodnić rzeczywisty stan finansów.
W przypadku refundacji tymczasowego pobytu w prywatnej placówce gmina ocenia nie tylko stan zdrowia seniora, lecz także dynamikę sytuacji rodzinnej.
- Jeżeli opiekunowie są w pracy przez większość dnia, a stan osoby starszej uniemożliwia samodzielne funkcjonowanie, OPS może zakwalifikować sprawę jako wymagającą pilnej reakcji. Taka procedura wymaga jednak udokumentowania przesłanek medycznych i społecznych.
- Dodatkowo konieczne jest uwzględnienie roli świadczeń, takich jak dodatek pielęgnacyjny czy zasiłek pielęgnacyjny. Choć ich kwoty nie są wysokie, podnoszą dochód, od którego naliczane są opłaty.
Fundacja Patroni – pomoc w organizacji opieki i dofinansowania
Jeśli nie wiesz, od czego zacząć, skorzystaj z pomocy Fundacji Patroni. To organizacja, która:
- wspiera rodziny seniorów w wyborze odpowiedniego ośrodka;
- wyjaśnia procedury;
- pomaga w zebraniu dokumentów;
- doradza, gdzie i jak złożyć wniosek.
Patroni współpracuje z takimi placówkami, jak Dom Seniora Erania czy ProAltum, łącząc wysoką jakość opieki z ludzkim podejściem. Dzięki tej pomocy wielu opiekunów odzyskało spokój i poczucie kontroli nad trudną sytuacją życiową.
Jak pozyskać dofinansowanie do domu opieki dla seniora? Podsumowanie
Dofinansowanie do domu opieki dla seniora jest możliwe, ale wymaga załatwienia formalności i spełnienia konkretnych warunków. W przypadku placówek publicznych finansowanie opiera się na 3 filarach: dochodzie seniora, możliwościach rodziny i dopłacie z gminy. Kluczem do sprawnego przejścia przez procedurę jest kontakt z lokalnym OPS i – jeśli zajdzie taka potrzeba – wsparcie doświadczonych doradców.
Bibliografia:
- gov.pl, Wzrosną kryteria dochodowe w pomocy społecznej, 2024. https://www.gov.pl/web/rodzina/wzrosna-kryteria-dochodowe-w-pomocy-spolecznej. [dostęp: 24.11.2025].
- Artur Sadziński, Świadczenia dla osób z niepełnosprawnością przebywających w DPS – pełna lista i aktualne zasady 2025, 2025. https://www.infor.pl/twoje-pieniadze/swiadczenia/7446579,swiadczenia-dla-osob-z-niepelnosprawnoscia-przebywajacych-w-dps-peln.html. [dostęp: 24.11.2025].
- Justyna Szymczyk-Mielniczyn, Kto płaci za pobyt w DPS? Duże zmiany w kluczowym kryterium w 2025 roku, 2024. https://www.rp.pl/prawo-w-polsce/art41301401-kto-placi-za-pobyt-w-dps-duze-zmiany-w-kluczowym-kryterium-w-2025-roku. [dostęp: 24.11.2025].
